„Job shadowing” (poznawanie metod pracy przez obserwację) w Lizbonie, zrealizowała dla naszego Stowarzyszenie Klub Kobiet Kreatywnych największa portugalska organizacja społeczeństwa obywatelskiego zajmująca się prawami kobiet i dziewcząt – Portuguese Platform for Women’s Rights (Plataforma Portuguesa para os Direitos das Mulheres), zrzeszająca i koordynująca 28 organizacji członkowskich. Platforma promuje na poziomie krajowym, międzynarodowym i Unii Europejskiej (prawodawstwo, zalecenia i wytyczne) równość kobiet i mężczyzn oraz obronę praw kobiet, w tym eliminację wszelkich form dyskryminacji kobiet. Przez cały tydzień poznawałyśmy, jak działają w Portugalii systemowe założenia demokracji, równości kobiet i mężczyzn i obywatelstwa realizowane przez pozarządowe i rządowe organizacje.
Tydzień w Lizbonie spędzony na poznawaniu pracy organizacji pozarządowych. W wolnych chwilach Lizbona przemierzana turystycznym krokiem. Wielka przygoda nasycona wrażeniami, spotkaniami z ludźmi, byciem razem w kobiecym towarzystwie. Tak to mniej więcej wyglądało – Lizbonę oglądałyśmy z okien środków komunikacji miejskiej, ponieważ pojechałyśmy tam, aby przyjrzeć się pracy organizacjom działającym na rzecz kobiet. Nasze codzienne spotkania i wykłady w ramach job shadowing relacjonuje odrębny artykuł – wolny czas na poznawanie miasta ograniczony był do godzin popołudniowo-wieczornych.
W Lizbonie członkinie naszego Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych z siedzibą w Cieszynie uczestniczyły w tzw. job shadowingu, formie edukacji dorosłych. Naszym zamiarem było poznanie i obserwowanie metod pracy organizacji kobiecych skupionych w Portugalskiej Platformie na rzecz Praw Kobiet. Jedną z nich była Fundacja Troska o Przyszłość (FCF), której misją jest zachowanie i upowszechnianie dorobku intelektualnego jednej jedynej kobiety – Marii de Lourdes Pintasilgo (1930-2004). Była ona pierwszą (jak dotąd jedyną) kobietą na stanowisku premiera Portugalii w V Rządzie Konstytucyjnym, która już w młodym wieku osiągnęła wielki rozgłos i stała się wybitną przywódczynią kościoła. Zdumiewające było dla nas kultywowanie pamięci dawnej liderki ruchu katolickiego w kraju, w którym po obaleniu dyktatury w 1974 roku istnieje całkowity rozdział państwa od kościoła.
Zgoda na przyjęcie na job shadowing* 5. członkiń naszego Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych została udzielona nam przez organizację goszczącą – Portugalską Platformę na rzecz Praw Kobiet z siedzibą w Lizbonie. Dla naszej organizacji taka mobilność stała się okazją do rozwoju kontaktów międzynarodowych i poznanie zupełnie nowych form i metod pracy pozarządowych i rządowych organizacji, realizujących systemowe założenia na rzecz eliminacji wszelkich form dyskryminacji kobiet i obrony ich praw. Przedstawiamy osobiste wrażenia i doświadczenia pięciu uczestniczek tej mobilności, która stała się bezcenną lekcją w życiu naszej organizacji.
Poniższe opracowanie dotyczy polityki publicznej w zakresie równości płci na rynku pracy w Portugalii i powstało dzięki wizycie (job shadowing*) naszego Stowarzyszenia KKK w CITE**, czyli rządowej Komisji ds. Równości w Pracy i Zatrudnieniu w Lizbonie – Commission for Equality in Labour and Employment. W spotkaniu udział wzięła Carla Eliana da Costa Tavares, prezydentka CITE, które jest narodowym mechanizmem dla równości płci w pracy i zatrudnieniu. Komisja CITE podlega Ministerstwu Pracy, Solidarności i Zabezpieczenia Społecznego i działa w porozumieniu z członkiem rządu odpowiedzialnym za równość płci. Zostałyśmy zaznajomione z mechanizmami pozwalającymi na zapewnienie równości kobiet i mężczyzn w świecie pracy i społeczeństwie. Interesowały nas czynniki zmian sytuacji kobiet na portugalskim rynku pracy, przede wszystkim łączenia pracy zawodowej z macierzyństwem, równości w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn za tę samą pracę, przestrzeganiu przez firmy zasady „work- life-balanse”, równej reprezentacji kobiet i mężczyzn w organach administracyjnych i nadzorczych podmiotów sektora publicznego i spółek giełdowych i w możliwościach dokształcania się.