Doniesienia o tragicznych wypadkach na oblodzonych, zaśnieżonych chodnikach ujawniły, że potrzeby pieszych, a przede wszystkim poruszających się chodnikami kobiet, zostały przez władze Cieszyna zepchnięte na drugi plan. Miasto nie przygotowało się do odśnieżania ani dróg, ani chodników. Od przeszło tygodnia trwa paraliż w miejskiej przestrzeni. Kto tu zawinił? Poszukajmy odpowiedzi, analizując dostępne informacje.
Obolałe kostki nóg, bo powykręcane od stąpania w grząskim śniegu na chodnikach. Rodzice ciągnący za sobą dziecięce wózki, bo pchać po lodowych koleinach się nie da. Starsze osoby idą powolutku, podpierając się laską. Na chodnikach od ponad tygodnia zamarł ruch. Na poboczach ulic uwięzione pod śniegiem i lodem samochody niezdatne do jazdy. Pusto, bo lepiej zostać w domu i jadać zapasy, niż ryzykować wyprawę do osiedlowego sklepiku, chodnikiem się nie da, a jezdnia jest odcięta zwałami śniegu odrzucanymi przez pług. Skarżą się właściciele małych psów, bo chodniki zamiast być odśnieżanymi, posypywane są solą; zwierzęta nie mają też dostępu do skwerów i trawników, których nikt nie odśnieża, a których one potrzebują na codzienne potrzeby fizjologiczne.
Najczęstszymi użytkowniczkami chodników są kobiety
To właśnie kobiety częściej poruszają się pieszo, odprowadzając dzieci do żłobka, przedszkoli, szkół, docierając do przystanków komunikacji publicznej, by dostać się do pracy, a w drodze powrotnej — w tym samym łańcuchu obowiązków — zrobić jeszcze zakupy. Statystyki potwierdzają, że kobiety stanowią dwie trzecie pieszych poruszających się po chodnikach.
Łatwo sprawdzić te wyliczenia poprzez analizę ogólnodostępnych danych takich jak np. ilość wydanych praw jazdy dla kobiet i mężczyzn. Kobiet użytkujących samochody osobowe jest o 1/3 mniej niż mężczyzn. Oprócz kobiet nieporuszających się samochodami osobowymi, należy dodać liczbę dzieci, młodzieży i seniorów, czyli grupę wyodrębnioną ze względu na strukturę wieku w gminie. Wszyscy oni też nie mają prawa jazdy i są użytkownikami chodników.
Decyzja władz: Odśnieżanie chodników następuje do 12 godzin od ustania opadów śniegu
Czy administracja publiczna i jej dział urbanistyki uwzględnia uczciwy podział miasta w zakresie poruszania się po mieście chodnikami? Czy bierze się pod uwagę potrzeby pieszych z różnych grup – od małych dzieci, młodzież szkolną, kobiety, osoby z niepełnosprawnościami, po osoby starsze?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy uważnie przyjrzeć się dokumentowi zatytułowanemu „Operat Akcji Zimowej 2022/2023 dla Miasta Cieszyna” podpisanemu w dniu 16 listopada 2022 r. przez Burmistrzynię Cieszyna (dokument ten jest zresztą identyczny z (operat) na sezon 2021/2022).
Chodniki dla pieszych, zwłaszcza w miejscach takich jak przystanki autobusowe, dojście do sklepów, przedszkoli, szkół, nie zostały ujęte w „Operacie” jako pierwszoplanowe.
W wykazie obejmującym wyliczenie 132 miejsc pieszych do odśnieżania przez Miejski Zarząd Dróg w punkcie V. zatytułowanym „Oczyszczanie i zabezpieczenie schodów i chodników publicznych” znajduje się nieodmiennie od lat takie samo sformułowanie: „Chodniki powinny być odśnieżone do 12 godzin po ustaniu opadów śniegu (zaznaczenie moje – R.R.)”.
Takiego zastrzeżenia co do odśnieżania i zwalczania gołoledzi nie ma przy wykazie „dróg gminnych i powiatowych, po których odbywa się ruch komunikacji miejskiej oraz spełniających ważne funkcje komunikacyjne w mieście”, co oznacza, że przydaje się im priorytet bez względu na czas opadu śniegu i jego ustanie.
Ważne pytania o bezpieczeństwo pieszych na chodnikach
Zachodzi zasadnicze pytanie: kto ustalił taką zasadę prymatu odśnieżania ulic nad ciągami komunikacyjnymi dla pieszych?
Czy zespół opracowujący założenia dotyczące kolejności i czasu odśnieżania chodników dopuścił do głosu kobiety, zwłaszcza te, które nie korzystają z aut osobowych przy dojeździe do miejsca pracy?
Jeśli nie, kto zatem w tym zespole i w jaki sposób miał za zadanie uwzględniać potrzeby codziennego życia kobiet jako kluczowej grupy w korzystaniu z chodników w mieście?
Czy zasoby sprzętowe miasta do odśnieżania są wystarczające
Wgląd w dokumenty z lat ubiegłych oraz dwóch ostatnich lat (sezon zimowy 2021/2022 i 2022/2023) wskazuje, że ilość sprzętu do odśnieżania i zwalczania gołoledzi w Cieszynie, mieście liczącym 32 tys. mieszkanek i mieszkańców, pozostaje niezmiennie na takim samym poziomie i obejmuje:
- 1 szt. – piaskarka z pługiem
- 5 szt. – solanka z pługiem
- 2 szt. – ciągnik z pługiem
- 5 szt. – samochód dostawczy
- 1 szt. – koparka CAT
- 1 szt. – kompaktor
- 1 szt. – urządzenie do wytwarzania solanki
- 2 szt. – samochód patrolowy.
Duże zaniepokojenie budzi fakt, że Miasto Cieszyn bardzo późno, bo dopiero 9 grudnia ogłosiło przetarg z terminem składania oferty na 20 grudnia 2022 r. na „Zimowe utrzymanie dróg na terenie Miasta Cieszyn w sezonie zimowym 2022/2023 r.” W postępowaniu wpłynęła jedna oferta.
W umowie opisano, co obejmuje zakres rzeczowy usługi: 1) bieżące odśnieżanie jezdni i mostów wg standardu ustalonego przez Zamawiającego w „Operacie zimowego utrzymania dróg na terenie miasta Cieszyna w sezonie zimowym 2022/2023 r., 2) likwidację śliskości nawierzchni poprzez posypywanie odpowiednim materiałem wskazanym przez Zamawiającego, 3) usuwanie nadmiaru śniegu z poboczy, 4) usuwanie oblodzenia nawierzchni jezdni i mostów. Jak widać, usługa określona w ofercie nie obejmuje on chodników i schodów.
Do wykonania usługi wyłoniony wykonawca powinien dysponować następującym sprzętem:
- 3 szt. – Ciągnik (moc min. 100 KM, napęd na 4 koła) z pługiem lub pojazd o nie gorszych parametrach
- 3 szt. – Rozrzutnik do materiałów sypkich o pojemności 0,7 m3 współpracujący z ciągnikiem/pojazdem
- 1 szt. – Sprzęt mechaniczny do załadunku soli
- 1 szt. – Sprzęt mechaniczny do załadunku śniegu
- 1 szt. – Sprzęt mechaniczny do wywozu śniegu.
Potrzebne są procedury odśnieżania
Niniejszą publikacją apelujemy do władz miasta o pilne opracowanie procedur uwzględniających odśnieżanie chodników w takich porach dnia, które zorientowane są na potrzeby pieszych i obejmują najbardziej uczęszczane ciągi ulic, dojścia do przedszkoli, szkół, terenów zamieszkałych, parków i terenów spacerowych, rynku, ulic handlowych i dostępu do przystanków transportu publicznego.
Przed ostatnią w tym roku sesją Rady Miasta Cieszyna przesyłamy na adres Ratusza wniosek o udzielenie informacji publicznej, licząc na zainteresowanie P.T. Radnych.
WNIOSEK O UDOSTĘPNIENIE INFORMACJI PUBLICZNEJ
Na podstawie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wnoszę o udostępnienie następującej informacji publicznej:
– jakie są koszty akcji zimowego utrzymania miasta od 9 do 20 grudnia 2022 r.
– kto (jakie służby), w jakich godzinach i jakich dniach tygodnia (włączając w to weekendy) przyjmuje zgłoszenia dotyczące odśnieżania miasta i pod jakimi numerami telefonów; gdzie poza „Operatem Akcji Zima” na stronie MZD znajduje się dostępny dla mieszkanek i mieszkańców wykaz tych numerów: dlaczego ten wykaz nie zawiera numerów dyżurnych (po południu i w weekendy) do spółdzielni mieszkaniowych i “ZAPON-u” prowadzących Akcję Zimową na drogach osiedlowych
– dlaczego chodniki dla pieszych, zwłaszcza w miejscach takich jak przystanki autobusowe, dojście do sklepów, przedszkoli, szkół nie są objęte w „Operacie Akcji Zima” jako pierwszoplanowe; tę potrzebę uzasadniamy w publikacji na portalu www.cieszynskienaobcasach.pl
– dlaczego w Operacie Akcji Zima ustalono czas odśnieżania chodników do 12 godzin po ustaniu opadów śniegu, podczas gdy powszechną praktyką w innych miastach jest odśnieżanie bieżące lub do 4 godzin po ustaniu opadów
– dlaczego tak późno, bo 9 grudnia 2022 r. ogłoszono przetarg z terminem składania oferty na 20 grudnia 2022 r. na „Zimowe utrzymanie dróg na terenie Miasta Cieszyn w sezonie zimowym 2022/2023 r.”
Wnoszę o przesłanie odpowiedzi za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres e-mail klubkobietkreatywnych@gmail.com
Dla ilustracji zamieszczam kilka spośród 190 komentarzy pod postem Burmistrzyni Cieszyna na Facebook z dnia 17 grudnia 2022 r.
Dominika K. – my jesteśmy uziemieni z Kuba w domu bo wózkiem nie da się przejechać a roczne dziecko jest za małe żeby pokonać takie zaspy. 😒
Dominika Ć. – Pani Burmistrz na Żwirki i Wigury jest tragedia głównie 10 B cały zjazd od ulicy Górnej. Samochody mają problem wyjechać spod bloku. Chodniki tragedia, ja się boję wychodzić bo jestem narażona na upadek w fatalnych dla mnie skutkach. Mam 12 śrub w kręgosłupie i każda wywrotka grozi potwornym urazem i ponowną operacją 🙁 My należymy po ZAPON który kompletnie nic z tym nie robi 🙁 Ale po Cieszynie też widziałam osoby niepełnosprawne na wózkach o kulach, które miały ogromny problem z poruszaniem się 🙁
Danuta P. – Wszystko jest ważne, ale możliwość przejścia i przejazdu ulicą chyba jest najważniejsza i niezbędna. Miasto ma służby żeby sprawdzić skutecznie jakie są realia. Mam nadzieję że Władza miasta stanie na wysokości zadania
Magdalena Sz. – Pani Burmistrz Gabriela Staszkiewicz , my piesi nie mamy skrzydeł. Chodzimy jezdnią. Chodniki to tragedia🤦♀️
Iwona M. – Zapraszam Panią Burmistrz na ul Majowa. My też chodzimy do pracy, szkoły od tygodnia jesteśmy zasypani !
Iza Ł. – Wszystko super Pani Burmistrz tylko żeby móc korzystać z tych wspaniałych atrakcji trzeba najpierw do nich dojść … dojechać … a może powinnam napisać dolecieć ?! Dzieci wchodzą do szkół bocznym wejściem bo główne nie odśnieżone. Przychodzą przemarznięte, bo buty pełne śniegu przemokły już w drodze do szkoły a jeszcze trzeba było wrócić . Przy tym narażają swoje życie idąc jezdnią. Na tak marnie odświeżonych drogach nawet opony zimowe nie pomogą a jeszcze trzeba uważać na pieszych, dla których chodniki są niedostępne 😡😡😡. Parkingi w 90% zniknęły z powierzchni ziemi cieszyńskiej !!! Co się stało ? To Meksyk ? Pierwszy raz widzimy śnieg ? Brak mi słów a Pani post uważam za obrażający …. Pani ma nas za idiotów, którzy ucieszą się ze śniegu i zapomną o Waszych niewypełnionych obowiązkach 😱😡😱😡😱😡
