Dzięki popularnym na Facebooku grupom pod wspólną nazwą „Uwaga, śmieciarka jedzie” tysiące przedmiotów dostaje nowe życie, nie zaśmiecają ziemi. Ta ogólnokrajowa inicjatywa bardzo dobrze przyjęła się na Śląsku Cieszyńskim, gdzie codziennie zamiast wrzucać niepotrzebne przedmioty, ludzie zamieszczają ich zdjęcia na „Śmieciarce” i oddają w dobre ręce.
Wszystko zaczęło się w 2013 roku. Pewnego dnia warszawianka Dominika Szaciłło zauważyła stare, nikomu już niepotrzebne meble, które miały wyruszyć w ostatnią drogę na śmieciarce. Okazało się, że znajdą się chętni, by przygarnąć te „śmieci”. Ba, sami mają coś do oddania. Powstała więc pierwsza strona na Facebooku pod nazwą „Uwaga, śmieciarka jedzie”. Ewoluowała potem w grupę warszawską, gdzie każdy mógł wrzucić własny post. Obecnie istnieją w Polsce 272 grupy przypisane do poszczególnych miast. Łącznie to ok. 800 tysięcy grupowiczów i 179 administratorów-wolontariuszy.
„Śmieciarka” trafia do Cieszyna
Był rok 2019. Zaskakujące dla mnie było, że znajomi z Krakowa nieustannie chwalili się zdobyczami ze śmietników wypatrzonymi na krakowskiej “śmieciarkowej” grupie. Kiedy zgłębiłam temat, stwierdziłam, że idea grupy jest genialna!
Napisałam więc do Dominiki Szaciłło, która natychmiast mnie zwerbowała. W ten sposób powstała na popularna na Facebooku grupa „Uwaga, śmieciarka jedzie – Cieszyn” (ponad 6,6 tys. członków), której jestem administratorką. Taka sama jest m.in. w Ustroniu (2,5 tys. członków), Bielsku-Białej i Jastrzębiu-Zdroju.
Jak działa grupa
Osoby, które zostawiły pod śmietnikiem swoje przedmioty oraz przechodnie publikują na grupie zdjęcia śmietników wraz z ich adresami. W okresie poprzedzającym przejazd śmieciarki są to zdjęcia tzw. wystawek. Na grupę wrzucane są nie tylko zdjęcia skarbów odnalezionych na strychach i piwnicach, ale i rzeczy nowe, książki, meble, sprzęt AGD, ubrania, ozdoby – wszystko, co u innych odnajdzie swój nowy dom.
Zasady obowiązujące z grupie „Uwaga, śmieciarka jedzie – Cieszyn”
- rzeczy oddawane są za darmo
- nie można się wymieniać, handlować
- odbiór uzgadnia się indywidualnie
- więcej w regulaminie grupy.
Szacuje się, że dzięki grupom „Uwaga, śmieciarka jedzie” w 2021 roku uratowano przed utylizacją ok. 35 000 ton przedmiotów. Rośnie świadomość, ludzie czują się odpowiedzialni za swoje śmieci, edukują się i wspierają. Bo to nie tylko gratka dla kolekcjonerów, ale i rzeczywista pomoc dla osób, które nie chcą, albo nie mogą wydawać kolejnych pieniędzy na kolejne nowe przedmioty.
Z Facebookowej grupy do Fundacji
Pod przewodnictwem Dominiki Szaciłło z końcem 2022 roku powstała Fundacja „Uwaga, śmieciarka jedzie”, która organizacyjne wspierać będzie system zarządzania rzeczami niechcianymi w Polsce tj. zadba o narzędzia online i offline do oddawania rzeczy, będzie edukować, wpływać na regulacje prawne. Coś, co było zwykłą grupą na Facebooku, może mieć teraz realny wpływ na środowisko.
Ten artykuł został napisany przez autorkę w ramach wolontariatu i wydany drukiem w bezpłatnej publikacji “Vademecum ekologiczne”. Powstała ona w wyniku realizacji projektu „Jak kobiety ratują planetę. Współpraca organizacji kobiecych z Polski i Austrii wobec wyzwań klimatyczno-energetycznych” realizowanego w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Kongres Polskich Kobiet w Austrii. Publikacja została wydana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja i zawarte w niej artykuły odzwierciedlają jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną.
