Wyjątkowa obserwacja metod aktywizacji obywatelskiej osób dorosłych w zakresie oszczędzania wody i przeciwdziałania zmianom klimatycznym miała miejsce podczas job shadowingu w Andaluzji, w którym wzięło udział 10 członkiń Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych. Mobilność odbyła się w maju 2024 roku w ramach naszego projektu „Jak oszczędzać wodę w dobie kryzysu klimatycznego – wykorzystanie hiszpańskich doświadczeń w edukacji ekologicznej dorosłych”, współfinansowanego przez Unię Europejską w programie ERASMUS+. Organizacją przyjmującą było hiszpańskie stowarzyszenie EUTEKA.
Współpraca kobiecych organizacji – popłaca
Podczas job shadowingu miałyśmy okazję obserwować funkcjonowanie hiszpańskiej organizacji EUTEKA, sposób zarządzania nią, działalność statutową oraz współpracę z jej partnerami. W związku z naszym zainteresowaniem zagadnieniami oszczędzania wody, odwiedziłyśmy starożytne kanały irygacyjne w Pampaneira, odkryte przez prof. dr. Martina Civantosa z Uniwersytetu w Granadzie. Przedstawiono nam również w Uniwersytecie w Maladze nowoczesne technologie związane z gospodarką wodną, takie jak innowacyjny system odsalania ADSOL. Spotkania z naukowcami, takimi jak prof. Andrés Roldán z Uniwersytetu w Granadzie, były dla nas inspiracją do poszukiwania nowych rozwiązań w zarządzaniu zasobami wodnymi w Polsce.
Błękitno-zielone przestrzenie
@kreatywnecieszyn Jak wodna inżynieria z VIII w. łagodzi hiszpańską suszę w XXI w.? Profesor José María Martín Civantos na Wydziale Historii Średniowiecznej Uniwersytetu w Granadzie – UGR (Hiszpania), dr historii i archeologii promuje strategię zrównoważonego rozwoju śródziemnomorskich terenów górskich. Od 2014 r. prowadzi badania, których celem jest analiza zmian krajobrazów kulturowych obszaru między Granadą a Almerią, od VIII w. do dzisiaj. W ramach projektu wykonuje m.in. badania systemu irygacyjnego, stworzonego w VIII w. przez Maurów. Ci wyznawcy islamu (głównie lud Berberów), którzy opanowali południową część półwyspu iberyjskiego, wnieśli ze sobą wysoką kulturę we wszystkich dziedzinach życia. Chcąc wykorzystać pod uprawy słoneczne tereny, wybudowali cały system kanałów irygacyjnych – to doskonały przykład retencji wody na górskich terenach Sierra Nevada. Dzięki temu mogli uprawiać m.in. tropikalne rośliny, zapewnić ludności dostawę wody do życia. System nawodnienia stworzony przez Arabów, doprowadził do rozkwitu gospodarczego tych terenów, między innymi do eksportu nici i tkanin jedwabnych. Maurowie nie tylko wybudowali całą sieć kanałów nawadniających (acequia), ale ustanowili prawa do wody dla społeczności chłopskich. Wg analizy badaczy z UGR tylko w prowincji Granada i Almeria istnieje 24 000 km rowów wodnych, działa tutaj 550 społeczności irygacyjnych. Laboratorium MEMOLab na UGR oraz prof. Civantos wraz z liczną grupą wolontariuszy prowadzi renowacje rowów irygacyjnych. Ostatnio został oczyszczony historyczny kanał Aynadamar, który teraz zasila w wodę uniwersytecki campus w Granadzie. Maurowie w VIII wieku dokonali pierwszej, „zielonej rewolucji”. To oni pokazują nam jak w czasach kryzysu klimatycznego można w zgodzie z naturą zatrzymać i wykorzystać wodę w miejscu jej występowania. Filmik wykonała dla Was @renataowczarzy900 #Hiszpania #Pampaneira #kanałyirygacyjne #acequia #retencjawody #edukacjadorosłych #euteka #klubkobietkreatywnychcieszyn
Film na kanale Stowarzyszenia KKK na Tiktok wykonała nasza członkini @renataowczarzy900
W Andaluzji miałyśmy okazję zobaczyć, jak funkcjonują dla lokalnych mieszkańców elementy błękitno-zielonej infrastruktury. Profesor José María Martín Civantos, historyk i archeolog z Uniwersytetu w Granadzie, zaprezentował nam strategię zrównoważonego rozwoju śródziemnomorskich terenów górskich, w tym niezwykle skuteczne systemy irygacyjne, stworzone przez Maurów w VIII wieku.
Kanały irygacyjne – wodna inżynieria Maurów
Mauryjska inżynieria wodna to jeden z najbardziej imponujących przykładów wykorzystania zasobów naturalnych na Półwyspie Iberyjskim. Dzięki rozbudowanemu systemowi kanałów irygacyjnych, który przetrwał wieki, możliwe było uprawianie ziemi na terenach górzystych, takich jak Sierra Nevada. System ten pozwalał nie tylko na nawadnianie pól i hodowlę tropikalnych roślin, ale także zapewniał dostęp do wody pitnej dla mieszkańców. Dzięki niemu południowa Hiszpania rozkwitła gospodarczo, m.in. przez eksport jedwabiu, a same kanały acequia oraz prawa do wody stały się kluczowymi elementami wspólnot chłopskich.
Spuścizna Maurów a kryzys klimatyczny
Współczesne projekty, takie jak te prowadzone przez prof. Civantosa i laboratorium MEMOLab z Uniwersytetu w Granadzie, opierają się na renowacji starożytnych systemów irygacyjnych. Ostatnie prace nad odnową kanału Aynadamar, który dostarcza wodę na campus Uniwersytetu w Granadzie, pokazują, że spuścizna Maurów może być rozwiązaniem dzisiejszych problemów klimatycznych. Mauryjska „zielona rewolucja” sprzed wieków to model, z którego można czerpać w dobie globalnych wyzwań środowiskowych.
Kobiety ratują planetę i… siebie
Projektowe mobilności to nie tylko praca merytoryczna i formalności, ale również okazja do budowania więzi i współpracy w kobiecym gronie. Nasza podróż do Andaluzji umożliwiła nam lepsze poznanie siebie nawzajem, co w grupie 12 kobiet z dwóch różnych organizacji kobiecych nie zawsze jest proste! Wkrótce spotkamy się ponownie w Walencji, gdzie będziemy kontynuować nasze działania, tym razem skupiając się na wykorzystaniu storytellingu w edukacji ekologicznej dorosłych.
Wkrótce spotkamy się znowu, tym razem w Autonomicznej Wspólnocie Walencji (Alicante, Altea, Elda, Walencja) gdzie będziemy rozmawiać z ekologicznymi organizacjami o wykorzystaniu metody storytellingu w edukacji ekologicznej dorosłych.
Ten artykuł został napisany przez autorkę w ramach wolontariatu poprzez udział w projekcie Stowarzyszenia KKK pt. Jak oszczędzać wodę w dobie kryzysu klimatycznego – wykorzystanie hiszpańskich doświadczeń w edukacji ekologicznej osób dorosłych, współfinansowanego przez Unię Europejską w programie Erasmus+. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autorki i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Komisji Europejskiej oraz Narodowej Agencji Programu Erasmus+, które nie ponoszą odpowiedzialności za jego zawartość merytoryczną.
