Oto naukowe fakty, uzgodnione przez kraje świata, potwierdzane przez instytucje naukowe. Jesteśmy w środku szóstego masowego wymierania. Zachodzi ono 10 tys. razy szybciej niż naturalne tempo wymierania. Codziennie z powierzchni Ziemi znika na zawsze 200 gatunków. Erozja gleby. Zanieczyszczenie powietrza. Zagłada owadów. Zakwaszenie oceanów. To wszystko są zmiany, które przyspieszają tylko dlatego, że wydaje nam się, że mamy prawo do naszego stylu życia. – Te słowa Grety Thunberg zapoczątkowały na świecie masowy ruch młodzieżowy przeciwko zmianom klimatycznym. Także u nas powstała Cieszyńska Rada Młodych ds. Klimatu.
Zmiany klimatu dotyczą nas wszystkich i nie są kwestią ideologiczną – to naukowy fakt. Pierwszy oficjalny raport naukowców, Restoring The Quality of Our Environment, został opublikowany w 1965 roku i opisywał możliwe zagrożenia spowodowane wzrostem koncentracji dwutlenku węgla w atmosferze. Nie podjęto jednak wówczas żadnych działań. Obecnie mierzymy się ze skutkami tego właśnie zaniedbania. Badania naukowe wyraźnie wskazują na stały wzrost temperatury powierzchni Ziemi – w ostatnich latach ociepla się ona w zastraszającym tempie. Ludzie długo ignorowali te zmiany, ale już teraz boleśnie się przekonujemy, że nie można dłużej bagatelizować problemu. Od nas zależy jak nasz świat będzie wyglądał już za kilkanaście lat
Jesteśmy na początku masowego wyginięcia, a wszystko, o czym możecie mówić, to pieniądze i bajki o stałym wzroście gospodarczym. Jak śmiecie! – Greta Thunberg (ur. 2003), szwedzka aktywistka klimatyczna, do światowych przywódców podczas przemówienia na szczycie klimatycznym ONZ 24 września 2019.
Lodowce topnieją…
W efekcie podwyższającego się poziomu mórz, zauważamy wzrost liczby powodzi, oraz erozję regionów nadmorskich i nizinnych. Skutkiem, który coraz częściej dostrzegamy w Polsce, są ekstremalne zjawiska pogodowe takie jak silne wiatry, fale upałów, intensywne i gwałtowne opady. Te ostatnie powodują pogorszenie się jakości wody i zmniejszenie jej zasobów. Chociaż wydaje się to nieprawdopodobne, to Polska jest krajem zagrożonym deficytem wody. Nie trzeba szukać daleko, żeby znaleźć pierwsze ofiary zmian klimatu. Mieszkańcy gminy Koniecpol na Śląsku zostali bez bieżącej wody. Ich studnie wyschły na skutek fali upałów w 2015 roku. Badania pokazują, że w większości za przyczyną tych zmian stoi człowiek.
Luki w edukacji o klimacie
Tematom ekologicznym w szkołach poświęconych jest zaledwie kilka godzin lekcyjnych. Jest to zdecydowanie zbyt mało, zważywszy na skalę kryzysu, z którym teraz się mierzymy. Nie jesteśmy świadome/i, jak duży wpływ mamy na jego stałe pogłębianie się. Brak wiedzy nie dotyczy tylko dzieci i młodzieży, ale także dorosłych. Każda/y z nas jest odpowiedzialna/y za swoje otoczenie. I każda/y z nas może to zmienić. Kluczowa jest chęć zmiany i rzetelna wiedza. Okazjonalne poruszanie przez media tematu zmian klimatycznych i adaptacji do tych zmian to stanowczo niewystarczające źródło wiedzy.
Wybierzmy proekologiczne życie
W walce ze zmianami klimatycznymi możemy wyróżnić działania jednostkowe o zasięgu lokalnym oraz działania systemowe, globalne. Do pierwszej grupy możemy zaliczyć m.in. nasz osobisty sposób transportu, ogrzewania, wybory konsumenckie, dietę, segregację śmieci i aktywność społeczną. Chociaż działania lokalne są niezmiernie ważne, to właśnie zmiany systemowe wywierają największy wpływ na nasze otoczenie i mogą skutecznie pomóc w walce ze zmianami klimatu. Mimo, iż osobiście wprowadziłam w swoim życiu mnóstwo proekologicznych zmian, to tysiące innych ludzi nie zmieniło nic. Dlatego postanowiłam działać na rzecz zmian systemowych i dołączyłam do Cieszyńskiej Rady Młodych ds. Klimatu.
Jeśli zignorujecie mnie, nic się nie stanie. Ale nie możecie ignorować naukowych faktów. Nie możecie ignorować przyszłości milionów dzieci na świecie. Błagam Was, nie zawiedźcie ich – Greta Thunberg w PE, 16 kwietnia 2019.
Cieszyńska Rada Młodych ds. Klimatu już działa
Zespół ten został powołany przez Urząd Miasta Cieszyn w ramach międzynarodowego projektu EYES (Empowering Youth through Entrepreneurial Skills). Celem Rady jest włączenie młodych mieszkańców miasta w działania na rzecz ochrony klimatu i adaptacji do jego zmian. Członkinie i członkowie Rady uczestniczą w debatach, warsztatach, wizytach studyjnych oraz spotkaniach z ekspertami, zyskując w ten sposób niezbędną wiedzę do dalszych działań. Przyszłość niesie ze sobą mnóstwo pytań i wątpliwości. Jak będzie wyglądała sytuacja klimatyczno-energetyczna miasta? Jakie działania należy podjąć w obszarach wykorzystywania i produkcji energii, transportu, ochrony powietrza, ochrony miasta? Jak będzie wyglądało nasze miasto przyszłości?
Efekt motyla
Wobec faktu, że elektrownia Bełchatów emituje do atmosfery taką samą ilość dwutlenku węgla, co całe polskie rolnictwo, to zabranie na zakupy własnego lnianego worka na pieczywo wydaje się być walką z wiatrakami. Jednak nie moglibyśmy się bardziej mylić. Każde, nawet najmniejsze, nasze działanie ma wpływ na rzeczywistość, która nas otacza. Nie jesteśmy w stanie z dnia na dzień dokonać transformacji polskiej energetyki, ale możemy zrezygnować z kupna jednorazowych przedmiotów, plastikowych butelek, siatek i rozważnie dysponować maseczkami i rękawiczkami w dobie pandemii. Możemy zmniejszyć skutki zmian klimatycznych poprzez dokonywanie rozsądnych decyzji. Tak samo ważne są działania jednostkowe, jak i lokalne.
To nasze decyzje zmieniają świat
Aktywność osobista i lokalna to jednak za mało. Aby powstrzymać ocieplenie klimatu, konieczne są działania globalne. Największy wpływ na rzeczywistość mamy poprzez nasz parlament, bo to on uchwala ograniczenia systemowe. Wybierajmy więc do niego takich jego przedstawicieli, którym zależy na naszej przyszłości. I pilnujmy, żeby wywiązywali się z swoich obietnic.