Żyjemy w otoczeniu, które podlega intensywnym procesom industrializacyjnym. Poziom zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby ma bezpośredni wpływ na procesy biochemiczne, które nieustannie zachodzą w naszym organizmie, wpływając także na stan i kondycję naszych włosów.
Smog, czyli największy truciciel naszych czasów, to mieszanina dużej ilości substancji zawieszonych w powietrzu w postaci stałych cząstek (tzw. pyłów zawieszonych). Za szczególnie niebezpieczne uważa się te, których średnica nie przekracza 2,5 mikrometra (PM 2,5 μm) i które ze względu na swoje rozmiary z łatwością wnikają do organizmu, stanowiąc zagrożenie dla układu oddechowego i krążeniowego. Poprzez gruczoły łojowe i mieszki włosowe wnikają też w skórę, powodując przyspieszone starzenie się tkanek. Cząsteczki metali ciężkich często osadzają się w ujściach mieszków włosowych i gruczołów łojowych zatykając je, co w efekcie może prowadzić do np. nasilonego łojotoku, podrażnień skóry czy wypadania włosów.
Włosy są jak kwiaty w ogrodzie – różnorodne kształty, kolory i tekstury tworzą unikalną kompozycję, wyrażając indywidualność każdej osoby tak, jak różne kwiaty dodają piękna ogrodowi.
Nauka na ratunek włosom
Pamiętajmy, że włosy rosnące na głowie służą nie tylko do ozdoby, pełnią również funkcję ochronną zatrzymując szkodliwy wpływ zanieczyszczeń. Naukowcy z firmy L’Oréal po raz pierwszy zwrócili uwagę na proces utleniania skwalenu, czyli lipidu nienasyconego, z którego m.in.zbudowana jest warstwa ochronna skóry. W 2015 roku zostały przeprowadzone dwa badania kliniczne w dwóch różnych regionach świata – w Cuernavaca (Meksyk) i w Shanghai (Chiny). Wyniki badań były te same:
- Ekspozycja na zanieczyszczenia atmosferyczne jest odpowiedzialna za przyspieszone starzenie się skóry.
- Smog powoduje zwiększoną produkcję sebum oraz zmianę w jego składzie.
- Proces oksydacyjny powoduje niedobór produkcji witaminy E, zmniejsza się ilość skwalenu, a oksydacja białek ulega zwiększeniu.
W efekcie — funkcja bariery skórnej jest zaburzona, naskórek ulega przesuszeniu.
Zanieczyszczenie atmosferyczne, takie jak pyły zawieszone, tlenki azotu, cząstki PM 2,5 μm, przedostają się do naszego organizmu przez układ oddechowy. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia WHO, na naszej planecie co roku umiera ok. 4,2 mln ludzi właśnie przez zanieczyszczenia powietrza.
Gromadzenie się w organizmie zanieczyszczeń chemicznych i metali ciężkich jest bezpośrednią przyczyną powstawania stresu oksydacyjnego i wpływa negatywnie na funkcje metaboliczne.
Czym jest stres oksydacyjny
Stres oksydacyjny głównym sprawcą problemów zdrowotnych, w tym skóry i włosów. Zakłóca on równowagę pomiędzy ilością wytwarzanych w organizmie wolnych rodników w procesie oddychania a możliwościami ich neutralizowania. Nadmiar wolnych rodników jest bezpośrednią lub pośrednią przyczyną wielu schorzeń takich jak m.in.:
- Starzenie się skóry: poprzez uszkadzanie kolagenu i elastyny, co prowadzi do zmarszczek i utraty jędrności.
- Trądzik, wypryski, podrażnienia, stany zapalne skóry i inne problemy skórne: poprzez zwiększoną produkcję sebum i zapalnych cytokin.
- Łamliwość włosów: poprzez atakowanie składników strukturalnych takich jak np.białka keratynowe, z których zbudowane są nasze włosy, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia elastyczności, sprężystości, a to z kolei ma bezpośrednie przełożenie na zwiększenie kruchości włosów.
- Przedwczesne siwienie: poprzez uszkadzanie melanocytów, komórek odpowiedzialnych za produkcję pigmentu, czyli melaniny.
Wszystkie te nieprawidłowości funkcjonowania naszego organizmu mogą i prowadzą do zachwiania równowagi naszego mikrobiomu, w tym mikrobiomu skóry.
Mikrobiom, czyli mikrokosmos na głowie
Mikrobiom owłosionej skóry głowy można porównać do mikrokosmosu człowieka, składającego się z różnorodnej populacji mikroorganizmów (grzyby, bakterie, wirusy i roztocza), które współistnieją i oddziaływują ze sobą.
Zaburzenie równowagi mikrobiomu owłosionej skóry głowy jest często efektem stosowania środków myjących o niewłaściwym pH (prawidłowe wynosi od 5,4 do 5,8). Coraz więcej klientów gabinetów trychologicznych diagnozowanych jest z atopowym zapaleniem skóry głowy, liszajem, łojotokowym zapaleniem skóry głowy, łupieżem czy grzybicą — nie leczone, często są powodem łysienia.
Powierzchnia skóry głowy wynosi od 600 do 700 cm2, na której rośnie ok. 100 do 140 tys. włosów. Faza wzrostu włosa (anagen) trwa od 2 do 8 lat, a sam mieszek włosowy ma zdolność do inicjacji od 20 do 30 cykli wzrostu włosa. Dlatego niezwykle ważne jest, żeby dbać o skórę głowy, jak o najpiękniejszy ogród.
Twoje włosy to korona, której nigdy nie zdejmujesz.
Ten artykuł został napisany przez autorkę w ramach wolontariatu w wyniku realizacji projektu Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych pt. „Jak kobiety ratują planetę. Współpraca organizacji kobiecych z Polski i Austrii wobec wyzwań klimatyczno-energetycznych” w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Kongres Polskich Kobiet w Austrii, a dofinansowanego przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autorki i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Komisji Europejskiej oraz Narodowej Agencji Programu Erasmus+, które nie ponoszą odpowiedzialności za jego zawartość merytoryczną.
