Nadchodząca zima będzie trudna dla wielu polskich gospodarstw domowych z powodu wysokich kosztów ciepła i energii elektrycznej. W najnowszym raporcie Forum Energii opisujemy ponad 30 konkretnych działań, które można wdrożyć łatwo i niewielkim kosztem jeszcze przed nadchodzącą zimą. Pozwoli to obniżyć rachunki oraz poprawić bezpieczeństwo energetyczne kraju. Raport uzupełnia przewodnik po dostępnym wsparciu publicznym dla gospodarstw domowych.
Znajdujemy się w samym środku kryzysu energetycznego. Ceny paliw oraz energii elektrycznej rosną w zastraszającym tempie. Ten stan będzie się utrzymywał dłużej niż przez jedną zimę, ale to nadchodzący sezon grzewczy będzie okresem próby. Kiedy się skończy – pozostanie z nami kryzys środowiskowy i ryzyko, że ceny surowców ponownie będą rosnąć, ograniczając poziom naszego życia.
Długofalowo jedynie skuteczne ocieplanie budynków i elektryfikacja wraz z rozwojem źródeł odnawialnych będą skuteczną bronią na wojnie energetycznej – bo pozwolą ograniczyć zużycie energii oraz pozwolą zmniejszyć uzależnienie od paliw kopalnych. Dlatego państwo musi w pilnym trybie rozwinąć sieć wsparcia technicznego i finansowego, aby wesprzeć te procesy. Przed najbliższą zimą jest za późno na wielkie inwestycje, ale nie możemy wyłącznie czekać na spadek temperatur z założonymi rękami.
Forum Energii wraz z zespołem doradców energetycznych przygotowało raport „Jak obniżyć rachunki za energię przed najbliższą zimą?” – który jest zbiorem podpowiedzi co można zrobić szybko, aby obniżyć rachunki za ogrzewanie [raport do pobrania znajduje się na stronie Jak obniżyć rachunki za energię przed najbliższą zimą? – Forum Energii (forum-energii.eu)].
– Wychodzimy z założenia, że nawet niewielkie inwestycje lub zmiana przyzwyczajenia związana z ogrzewaniem pomogą zmniejszyć rachunek lub poprawić sytuację grzewczą. Nie można zostawić ludzi samych – a dopłaty dla wszystkich nie są dobrym rozwiązaniem. Liczy się każde zaoszczędzone 100 zł i każdy niezużyty kilodżul energii. Takie działania nie tylko chronią kieszenie, ale też środowisko. Trzeba brać sprawy w swoje ręce. Raport jest nietypowy, bo kierujemy go bezpośrednio do gospodarstw domowych, podpowiadając rozwiązania. Mamy nadzieję, że dzięki temu zima będzie dla nas wszystkich łatwiejsza – mówi dr Joanna Maćkowiak-Pandera z Forum Energii.
To, jak bardzo dostawy ciepła i energii elektrycznej wpływają na całkowite wydatki gospodarstwa domowego, zależy od dochodów oraz poziomu zużycia energii przez członków rodziny. Oszczędności szukać trzeba przede wszystkim w zużyciu energii. Jego ograniczenie będzie wpływać nie tylko na budżet pojedynczego gospodarstwa domowego, ale także na bilans bezpieczeństwa energetycznego całej Polski, nawet jeśli zmniejszenie zapotrzebowania wyniesie tylko kilka procent.
Większość domów w Polsce jest wysoce energochłonna. Wpływ na to mają w dużej mierze niewłaściwie pracujące systemy wentylacyjne oraz słaba izolacja cieplna ścian, okien, dachów i podłóg, powodująca duże straty ciepła. Żeby utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniach, zużywa się więcej paliwa niż w domu efektywnym Kompleksowa termomodernizacja jest rozwiązaniem optymalnym, ale kosztownym i czasochłonnym. Dlatego trzeba zacząć od realizacji łatwiejszych i tańszych zadań, które odciążą domowe budżety jeszcze przed nadchodzącą zimą – wylicza dr Sonia Buchholtz, współautorka opracowania.
W raporcie proponujemy działania dla domów jednorodzinnych służące:
- skutecznej regulacji temperatury w pomieszczeniach,
- usprawnieniu instalacji grzewczej,
- oszczędności ciepłej wody użytkowej,
- oszczędności energii elektrycznej,
- skutecznej termoizolacji
Uzupełniają je działania dla zarządców domów wielorodzinnych. W raporcie wskazujemy, że nawet skromny program modernizacyjny pozwoli ograniczyć zużycie energii o ok. 36-60% w typowych dla Polski domach. Gdyby objął on ok. jedną czwartą domów w kraju, można byłoby zredukować krajowe zapotrzebowanie na energię końcową w cieple o blisko 10%.
Wiele działań, zarówno długofalowych jak i doraźnych, można przeprowadzić ze wsparciem państwa. W raporcie piszemy o źródłach finansowania, po które można sięgnąć jeszcze przed nadchodzącą zimą – to dotacje do inwestycji, świadczenia pieniężne i niepieniężne oraz usługi doradcze.
Z perspektywy samorządów pomocne mogą być opisy sprawdzonych praktyk i przedsięwzięć służących ograniczeniu ryzyka ubóstwa energetycznego. Przywołujemy najlepsze rozwiązania i zestawiamy cechy wspólne dobrych praktyk.
Data publikacji raportu 31 sierpnia 2022
Wszystkie analizy i publikacje Forum Energii są nieodpłatnie udostępniane i mogą być powielane pod warunkiem wskazania źródła i autorów Forum Energii (forum-energii.eu)
Autorzy raportu: Dr Sonia Buchholtz, Piotr Kleinschmidt, Karolina Marszał – Instytut Reform, Paweł Płonka – Instytut Reform, Aleksander Śniegocki – Instytut Reform
Współpraca: Aleksandra Stępniak, dr inż. Konrad Witczak
