Pomyślę o tym jutro …. – to najsłynniejsze zdanie i zasada życiowa wypowiedziana przez Scartett O’Hara, bohaterkę powieści Przeminęło z wiatrem. Czy strategia Scarlett może być skuteczna w zachowaniu zdrowia, czy też jest ona wrogiem kobiety? Przecież pamiętamy, że Scarlett lubiła pakować się w kłopoty.
Nasze przekonania mogą być zdrowe, gdy motywują do troski i dbania o zdrowie, ale gdy usypiają, hamują czujność, stają się niezauważalnym, a więc niebezpiecznym wrogiem. Co myślisz, gdy słyszysz wiadomość o zachorowaniu innej kobiety i gdy towarzyszy tym słowom diagnoza – rak piersi? „To mnie nie dotyczy, to mnie nie spotka, to nie ja” – te słowa mają być magiczną obroną przed lękiem, ale przecież nie chronią przed zachorowaniem. Wiemy, że ta tak mocno dotykająca naszej kobiecości choroba może ujawnić się w każdym momencie życia, choć jest taki czas – między 50. a 60. rokiem życia – gdy to jest najbardziej prawdopodobne.
Świadomość
Zdrowie twoich piersi zaczyna się … w głowie. Wymaga od Ciebie świadomości wykraczającej poza zauważanie ich tylko w kontekście atrakcyjności i seksualności. Są one kobiecym atrybutem, który niespodziewanie może stać się miejscem rozwoju choroby zagrażającej zdrowiu, a czasem życiu. Wymagają zatem naszej podwójnej uważności – obok dbania o ich urodę, obserwowania ich jako miejsca potencjalnej choroby. Takie trudne połączenie może wzbudzać niepokój i jest o krok od zaprzeczania prawdzie i ucieczce w myślenie – Pomyślę o tym jutro…
Postawa
Obok świadomości, potrzeba Ci zdecydowanej postawy, która zawiera się w zdaniu – Badam się i przyjmuję możliwe tego badania konsekwencje. Czy w zestawie niezliczonych aktywności współczesnej Polki znajdują się zachowania z zakresu profilaktyki chorób piersi? Czy wystarczająco zna ona zasady samobadania i wykonuje je regularnie? Czy zgłasza się na badania profilaktyczne zgodnie z wytycznymi onkologów? Odpowiedź na te pytania ciągle nie jest zadowalająca, na co wskazują statystyki dotyczące zgłaszania się do lekarza, mimo że zdrowie znajduje się na wysokim miejscu w hierarchii deklarowanych wartości.
Mity i stereotypy hamują czujność
Pewnie nieraz słyszałyśmy takie opinie: jak nie boli to, po co chodzić do lekarza; główną przyczyną raka są geny, a na to nie ma rady (wg statystyk tylko w 10%!); jak kobieta karmi, to piersi są zmienione, wtedy lepiej ich nie badać; rak to już wyrok.
Te stereotypowe przekonania, czasem mity, słabo poddają się weryfikacji faktów, ciągle podsycają społeczne lęki. Hamują nas, bo nie dotykamy piersi, żeby czegoś nie znaleźć. Jednak taka magiczna obrona nie działa, bo w leczeniu raka najważniejszy jest CZAS! Wczesne wykrycie to większa szansa na wyleczenie i zachowanie piersi. Dzisiejsza chirurgia onkologiczna proponuje metody diagnostyki i leczenia, które w przypadku wczesnego wykrycia raka piersi pozwalają zastosować metody oszczędzające tj. zachowanie piersi oraz węzłów chłonnych pachy po stronie operowanej.
Co należy robić?
1. Wykonuj samobadanie
Od 20. roku życia wykonuj regularnie samobadanie piersi, najlepiej pierwszego dnia po zakończeniu miesiączki. Jeśli nie miesiączkujesz (menopauza, ciąża), wykonuj samobadanie w równych odstępach czasu, na przykład pierwszego dnia każdego miesiąca. Gdy regularnie dotykasz piersi, poznasz ich strukturę i wcześniej zauważysz, jeśli pojawi się coś, czego wcześniej nie było. Powinny cię zaniepokoić wszelkie zmiany w piersiach, których wcześniej nie wykryłaś. Pamiętaj, że 80% zmian wykrywają same kobiety lub ich partnerzy. Rozmawiaj ze swoim partnerem o jego roli w trosce o zdrowie twoich piersi, o twoje zdrowie.
2. Kontroluj piersi u lekarza raz w roku, nawet gdy nie występują żadne niepokojące cię objawy. Proś o badanie piersi każdorazowo swojego ginekologa. Badanie z wyboru młodych kobiet tj. do 35 r. ż. to usg piersi (usg lepiej niż mammografia oddaje strukturę piersi młodych kobiet, w których dominuje tkanka gruczołowa).
3. Jeśli masz więcej niż 35 lat, zacznij wykonywać mammografię: pierwszą pomiędzy 35. a 39. rokiem życia , następnie do 49 r. ż. mammografia powinna być wykonywana co 2 lata. W przedziale 50-60 lat mammografia powinna być wykonywana co roku, po 60 roku życia co 2 lata.
4. Korzystaj z bezpłatnego badania mammograficznego dla kobiet pomiędzy 50. a 69. rokiem życia w ramach realizowanego przez MZ Programu Profilaktyki Raka Piersi.
Świadomość znaczenia samokontroli i badań profilaktycznych to element stylu życia współczesnej kobiety, w którym zdrowie staje się wartością motywująca do zmian, a nie tylko pustą deklaracją. Do refleksji o roli stylu życia zaprasza Funk Kristi, chirurg onkolog w bestsellerowej książce „Piersi. Poradnik dla każdej kobiety” – kup, lub zamów ją w bibliotece.
Instrukcja jak wykonywać samobadanie piersi – każde samobadanie piersi składa się z trzech etapów:
- Przed lustrem
Unieś ręce wysoko do góry i przyjrzyj się:
• czy nie widzisz zmian w kształcie piersi
• czy skóra nie jest przebarwiona (zmiana koloru)
• czy nie marszczy się lub nie jest napięta
Umieść ręce na biodrach i przyjrzyj się:
• czy nie widzisz zmian w kształcie piersi
• czy skóra nie jest przebarwiona (zmiana koloru)
• czy nie marszczy się lub nie jest napięta
Ściśnij brodawkę i zobacz czy nie wydziela się z niej płyn. - Pod prysznicem
Lewą rękę połóż z tyłu głowy, prawą na lewej piersi.
Lekko naciskając trzema środkowymi palcami zataczaj drobne kółeczka wzdłuż piersi, z góry na dół i z powrotem.
To samo zrób z prawą piersią.
W ten sposób sprawdzasz, czy nie czujesz stwardnienia lub guzka
Te same czynności powtórz dla drugiej piersi. - Po kąpieli, czyli leżąc wygodnie na łóżku
Wsuń poduszkę, lub zwinięty ręcznik pod lewy bark, lewą rękę włóż pod głowę.
Trzema środkowymi palcami prawej ręki (tylko tę masz do dyspozycji) zbadaj lewą pierś, tak jak pod prysznicem.
To samo powtórz z prawą piersią. Oczywiście lewą ręką.
Wyjmij rękę spod głowy, połóż wzdłuż tułowia i zbadaj pachy.
Sprawdź, czy nie masz powiększonych węzłów chłonnych. Pamiętaj, aby badanie powróżyć dla drugiej pachy.
- Przed lustrem
Skonsultuj się ze specjalistą, jeśli zauważyłaś:
● zmianę wielkości i kształtu piersi, która nie ustąpiła po miesiączce
● guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi, lub pod pachą
● zmianę koloru skóry piersi
● wciąganie skóry piersi
● pomarszczenie lub łuszczenie skóry piersi
● zmiany w obrębie brodawki piersi.
Karolina, l.29, 2 lata po leczeniu (amputacji z jednoczesną rekonstrukcją) – Jeśli zastanawiasz się, czy pójść na badanie profilaktyczne, to nie czekaj. Dwa lata temu zdiagnozowano u mnie nowotwór złośliwy. Dzięki szybkiej diagnozie i terapii dzisiaj żyję normalnie i cieszę się każdą chwilą. Szybkie wykrycie to szansa na długie życie. Strach jest zawsze, ale pamiętaj – Bój się i działaj. Badaj się regularnie.
Iwona, l.43, 3 lata po leczeniu (amputacji z jednoczesną rekonstrukcją) – Życie jest zbyt piękne, żeby je stracić zbyt wcześnie. To, co trudne z pomocą innych można przejść, strach mija, a potem jest inaczej, ale czasem nawet lepiej. Poznałam w czasie leczenia wiele fantastycznych ludzi, za to dziękuję losowi.
Joanna, l.61, 15 lat po leczeniu (amputacja piersi) – Odpowiednio wcześnie przeprowadzone leczenie dało mi szansę na życie, na normalne funkcjonowanie. Do braku piersi można się przystosować, nigdy nie ukrywałam, że jestem Amazonką. Może to komuś pomoże podjąć decyzję, żeby się zbadać. Jestem sobą i już.
Liliana l.54 aktualnie kończy leczenie – Trzeba być czujną, nawet jeśli w rodzinie nikt nie chorował, każda może być tą pierwszą. Badając się regularnie możemy wykryć chorobę wcześniej, wtedy leczenie będzie mniej obciążające.
Placówka w regionie Śląska Cieszyńskiego, w której można zrobić mammografię w ramach programu NFZ Ministerstwa Zdrowia (50-69 r.ż.): STANISŁAW BOCHENEK SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ,
Poradnia Ginekologiczna Przychodni Akademickiej NZOZ
ul. Bielska 66, 43-400 Cieszyn, Telefon: 33 851 47 07 httpss://www.ginekologcieszyn.pl/
