„Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał”, czyli jak nauczyciele w mojej szkole przyczyniają się do proekologicznych nawyków u młodzieży i dzieci z niepełnosprawnościami. Tym przysłowiem można określić ekowychowanie dzieci i młodzieży. W dzisiejszych czasach również my dorośli uczymy się jak racjonalnie i ekonomicznie dbać o nasze środowisko naturalne. Jak nie marnować żywności i dawać rzeczom drugie życie. W tym artykule opowiem krótko o pracy nauczycieli, opiekunów oraz terapeutów w Szkole Specjalnej w Korneuburgu, w Dolnej Austrii oraz o ich wkładzie w ekoedukację dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.
Krótko przedstawię moją szkołę. Jest to szkoła specjalna, przeznaczona dla dzieci z niepełnosprawnościami fizycznymi, umysłowymi i problemami w kontaktach społecznych. Nauczyciele i opiekunowie oraz terapeuci pomagają „naszym” dzieciom i młodzieży funkcjonować we współczesnym świecie. Do “ASO Korneuburg” uczęszcza około 100 podopiecznych w wieku od 6 do 18 lat o różnym stopniu niepełnosprawności. Szkoła zapewnia dzieciom opiekę terapeutyczną, zajęcia pozalekcyjne z wyżywieniem.
Cytat będący mottem szkoły:
„W sytuacji, gdy w głównym systemie szkolnym nie można znaleźć odpowiedzi na zachowanie dziecka i jego specjalne potrzeby, czujemy się odpowiedzialni. Wspólnota, wzajemne relacje, otwieranie przestrzeni zrozumienia dla indywidualnych warunków życia i stresów dziecka, młodego człowieka i ich opiekunów prawnych – te zasady stanowią fundament naszej szkoły. … . Praca nauczycieli „ASO Korneuburg” koncentruje się na aspekcie społecznym, podobnie jak działalność dydaktyczna polegająca na przekazywaniu wiedzy. Wspólnie myślimy o dziecku/młodym człowieku, jego potrzebach i możliwościach rozwoju. Naszym celem jest stworzenie stymulującego miejsca dla uczniów, nauczycieli i rodziców, które będzie laboratorium edukacji, szklarnią przyszłości i przestrzenią życiową sprzyjającą rozwojowi w atmosferze szacunku”.
Nikomu chyba nie trzeba mówić, jak ważna jest obecnie edukacja proekologiczna dzieci i młodzieży. Dlatego też jako pedagodzy staramy się wyrobić w uczniach naszej szkoły podstawowe zasady dbania o otaczające nas środowisko. Bardzo ważne jest żeby segregować śmieci i tego też przestrzegamy w tutejszej placówce. Jest to duży krok w eko-edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.
Często zdarza się, że to uczniowie przypominają nam o tym, gdzie i jakie odpady mamy wyrzucić. Wykorzystujemy również do wykonywania prac plastycznych i technicznych różne materiały nadające się do ponownego użycia na przykład resztki włóczki, stare niewykorzystane słoiki i butelki, pudełka itp. Z resztek i rzeczy „niepotrzebnych” uczniowie tworzą swoje małe dzieła sztuki, które ozdabiają szkolne okna i klasowe półki.
Uczniowie biorą również udział w przygotowaniu drugiego śniadania dla całej klasy. To uczy ich jak rozważnie i ekonomicznie obchodzić się z żywnością, aby wyrzucać jej jak najmniej. Starsze i sprawne fizycznie dzieci i młodzież raz w miesiącu przygotowują dla całej szkoły ciepły posiłek. Nazywamy go „Gesunde Jause”, co oznacza „Zdrowe drugie śniadanie”. Gotują pyszną zupę jarzynową, ryż z warzywami oraz pieką ciasto z owocami, czyli dla każdego coś dobrego. Często korzystają z dobrodziejstw przyszkolnego ogródka, w którym uczniowie uprawiają warzywa i zioła. W ogrodzie mamy również drzewa i krzewy owocowe.
Oczywiście biouprawa oznacza, że nie są opryskiwane środkami owadobójczymi ani podlewane nawozami sztucznymi. Wiosną uczniowie przygotowują do ponownego użytku rowery, hulajnogi i zabawki do piasku, a jesienią wszystkie te sprzęty myją i konserwują do przechowania przez zimę. Jestem bardzo dumna z pracy, jaką nauczyciele i opiekunowie wkładają w wyrabianie nawyków proekologicznych.
Szkoła bierze udział w wielu projektach, między innymi w prozdrowotnym projekcie „Tut gut” inaczej „Wodna Szkoła”. Założenia projektu w skrócie – „Pij więcej wody. W swojej szkole. W szkołach wodnych dba się o to, aby uczniowie pili wystarczającą ilość wody. Poprawia to wydajność i w istotny sposób przyczynia się do ochrony przed próchnicą i otyłością. … . Działania te można łatwo zintegrować z codziennym życiem szkoły. W sumie w Dolnej Austrii istnieje 220 szkół wodnych „H2NOE”.
Korzyści wynikające z wprowadzenia w życie założeń projektu to:
- Inteligentniejsi uczniowie
- Skuteczna promocja zdrowia
- Lepsze zdrowie zębów
- Mniejsze ryzyko otyłości
- Lżejsze torby szkolne
- Powszechnie akceptowane przez dzieci,
- Rodziców i wychowawców
- Zdrowe rzeczy stają się nawykiem”.
Podsumowując, ekologia to nie tylko liczenie wyrzucanych śmieci czy wydzielanego do atmosfery dwutlenku węgla. To racjonalne korzystanie z darów naszej ziemi i zdrowy styl życia na co dzień. To nadawanie rzeczom drugiego życia. Zadaniem nas dorosłych, czyli rodziców, pedagogów i opiekunów jest przygotowanie młodego pokolenia do dbania o środowisko naturalne, nie rezygnując jednocześnie z nowoczesnych technologii.
Ten artykuł został napisany przez autorkę w ramach wolontariatu w wyniku realizacji projektu Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych pt. „Jak kobiety ratują planetę. Współpraca organizacji kobiecych z Polski i Austrii wobec wyzwań klimatyczno-energetycznych”, realizowanego w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Kongres Polskich Kobiet w Austrii. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autorki i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Komisji Europejskiej oraz Narodowej Agencji Programu Erasmus+, które nie ponoszą odpowiedzialności za jego zawartość merytoryczną.
