Nie ma znaczenia wiek, płeć, skąd pochodzisz lub gdzie mieszkasz. Ważne jest, że jesteś tutaj i teraz, na tej planecie, i jesteś odpowiedzialny, tak jak każda istota rozumna, za to, w jakim stanie przekażemy ją przyszłym pokoleniom. Niektórym może się wydawać, że dbanie o środowisko jest trudne, kosztowne i czasochłonne. Nic bardziej mylnego. Wprowadzenie proekologicznych nawyków codziennych do naszego życia pokazuje, że dzięki nim możemy sporo zaoszczędzić w domowym budżecie.
Energia i woda
Zmianę nawyków zacznijmy od najprostszych i natychmiastowych do zastosowania:
- gaśmy światła w nieużywanych pomieszczeniach
- nie gotujmy pełnego czajnika wody na jedną filiżankę herbaty
- wyłączajmy z kontaktu sprzęt, którego nie używamy
- włączajmy pralkę lub zmywarkę dopiero, gdy są w pełni załadowane (program eko).
Warto zmniejszać zużycie wody w łazienkach zwracając uwagę na to, jak z niej korzystamy:
- na umycie zębów nie potrzebujemy strumienia wody z kranu, możemy użyć dozownika lub kubka
- częściej preferujmy prysznic zamiast wanny, co z pewnością wpłynie na nasze rachunki; poranny, kilkunastominutowy ciepły prysznic kosztuje średnio 2,58 zł dziennie, co daje kwotę 77,33 zł miesięcznie
- zmniejszenie temperatury do 38 stopni Celsjusza lub niższej
- skrócenie czasu kąpieli do 6-7 minut (chłodniejszy prysznic sprawia, że szybciej kończymy)
- umieszczenie kosmetyków w zasięgu ręki pod prysznicem, co skraca czas spędzony pod wodą
- oszczędzanie kilkunastu litrów wody, zamykając ją podczas namydlenia ciała i otwierając tylko do spłukania.
Ziemi nie dziedziczymy po naszych rodzicach, pożyczamy ją od naszych dzieci – Antoine de Saint-Exupéry
Wszechobecna folia
Ojcem plastikowych reklamówek jest szwedzki inżynier Sten Gustaw Thullin, na czyje zlecenie w 1959 roku została wyprodukowana pierwsza foliowa reklamówka. Założeniem było, że jest to ekologiczne rozwiązanie, dzięki któremu chronione będą lasy poprzez zmniejszenie wycinki drzew, z których pozyskiwano surowiec do produkcji papierowych toreb. Reklamówka foliowa z założenia i definicji miała być torbą wielokrotnego użytku. Sam twórca plastikowego koszmaru nosił zawsze złożoną torebkę w kieszeni. Nie przyszło mu nawet do głowy, że ludzie będą tak leniwi i niegospodarni, żeby użyć jej tylko raz i wyrzucić. Niestety, popularność torebek foliowych nadal utrzymuje się na wysokim poziomie, mimo obostrzeń przepisów. Według niektórych danych, w 2022 roku w Polsce zużyliśmy około 872,5 mln takich torebek. Piękna wizja zielonej alternatywy zamieniła się w horror na przestrzeni dekad.
Czy wiecie, że torebka foliowa rozkłada się od 100 do 400 lat, a butelka typu PET nawet do 1000 lat? Planeta potrzebuje mądrych, codziennych rozwiązań, na które kobiety mają kolosalny wpływ poprzez zmianę nawyków domowników. Oprócz torebek foliowych jednym z największych zanieczyszczaczy są wszelkiego rodzaju tacki styropianowe, a producenci żywności są ich największymi użytkownikami. Warto się zastanowić, czy dla wygody kupować kolejną tackę z warzywami, czy jednak zadbać o środowisko i kupować produkty luzem? Według badań Eurostat w krajach UE w 2020 roku zużyto19,9 mld dotyczące klasycznych reklamówek.
Warto zastanowić się, ile jednorazowych przedmiotów gromadzimy w ciągu tygodnia. Wielkie zmiany najlepiej zaczynać od tych najmniejszych, czyli od siebie. Zacznijmy od tych najprostszych, które możemy zastosować od zaraz:
- Miej zawsze dyżurną torbę na zakupy z materiału, którą w razie potrzeby można wyprać.
- Owoce i warzywa kupuj luzem, używaj woreczków wielokrotnego użycia. Pamiętaj, że warzywa nie lubią folii.
- W samochodzie miej zawsze koszyk i torbę na zakupy.
- Nawyki proekologiczne i ekonomia są ze sobą ściśle powiązane. Trudno ocenić, czy ekologia jest bardziej ekonomiczna, czy ekonomia bardziej ekologiczna. Działa to na zasadzie naczyń powiązanych.
W kuchni i łazience
Dzięki dobrym nawykom mamy bezpośredni wpływ na zmniejszenie zużycia energii i emisji do atmosfery CO2. Kuchnia to miejsce, od którego powinniśmy zacząć zmieniać i uczyć domowników nowych proekologicznych zachowań, takich jak:
- Kupuj tyle, ile jesz, ile Twoja rodzina będzie w stanie zjeść. W Polsce marnuje się 4,5 mln ton rocznie.
- Gotuj pod przykrywką, zapobiegając uciekaniu ciepła i stawiaj zawsze na odpowiednim palniku.
- Gotuj odpowiednią ilość wody, możesz stosować metodę kubkową: wlej tyle kubków wody, ile herbat chcesz zaparzyć.
- Wspieraj lokalnych producentów żywności – małe targowiska, ryneczki.
- Zrezygnuj z wody butelkowanej na rzecz wody z kranu. Oszczędzisz czas, pieniądze, wysiłek i środowisko naturalne.
- Woda z gotowanych ziemniaków to bogactwo minerałów. Nie wylewaj, ostudź i użyj do podlewania kwiatów, ziół.
- Postaw na ekologiczne środki czystości bez ciężkiej chemii, silikonów, SLS itp. Albo – korzystając z sody, kwasku cytrynowego i olejków eterycznych, skomponuj swoje własne.
- Kupuj koncentraty środków czystości, dzięki czemu zmniejszamy zużycie plastiku. Na przykład, z jednej butelki 1 l można otrzymać 10 l pełnowartościowego płynu do mycia naczyń albo z jednej butelki szamponu o pojemności 237 ml umyć 96 razy głowę.
- Zamieńmy jednorazowe płatki kosmetyczne na te wielokrotnego użycia.
Redukcja i selekcja śmieci
Na ekologiczną jakość naszego bliskiego i dalszego otoczenia ma wpływ jeszcze jeden niezwykle ważny czynnik. Selektywna zbiórka śmieci to podstawa do recyklingu odpadów z naszych domów. Nikogo już nie trzeba przekonywać, że recykling szkła, papieru i plastiku jest rozwiązaniem korzystnym dla nas wszystkich, a szczególnie dla naszej planety.
Pierwsze wysypiska śmieci powstały w roku 320 p.n.e. w Atenach, gdzie zaczęło obowiązywać rozporządzenie, które jednoznacznie zakazywało mieszkańcom wyrzucania śmieci na ulicę. Odpady miały być zakopywane bądź składowane na specjalnie wyznaczonym i przygotowanym miejscu. Ten sposób ich utylizacji przetrwał do współczesnych czasów. Na szczęście odchodzi się od wysypisk, a wprowadza się selektywną zbiórkę czy podział, a od nas zależy, czy będziemy segregować śmieci zgodnie z zasadami.
Jeśli prawdą jest, że kobiety bardziej troszczą się o środowisko niż mężczyźni, bo mają w sobie więcej empatii i altruizmu, to dołóżmy wszelkich starań do edukowania naszych bliskich i dowiedzenie im, że czynimy codzienne wysiłki, by zwrócić planetę w nie gorszym stanie, niż ją zastaliśmy.
Mamy tylko jedną Ziemię, a jej przyszłość zależy od każdego, na pozór niewielkiego działania, zależy od każdego z nas – Florian Plit
.
Ten artykuł został napisany przez autorkę w ramach wolontariatu i wydany drukiem w bezpłatnej publikacji “Vademecum ekologiczne”. Powstała ona w wyniku realizacji projektu „Jak kobiety ratują planetę. Współpraca organizacji kobiecych z Polski i Austrii wobec wyzwań klimatyczno-energetycznych” realizowanego w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Kongres Polskich Kobiet w Austrii. Publikacja została wydana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja i zawarte w niej artykuły odzwierciedlają jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną.
